بخش تحقیقات خاک و آب
بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان دومین بخش پر سابقه استان اصفهان می باشد که فعالیت های علمی و پژوهشی خود را از سال 1345 با نام اداره خاک-شناسی و حاصلخیزی خاک آغاز نموده و از سال 1357 با عنوان بخش تحقیقات خاک و آب در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان به صورت جامع تر در خصوص مسائل مختلف مرتبط با مدیریت در زمینة استفاده بهینه از خاک ها و حفظ و نگهداری آن، شناخت مشکلات موجود اعم از شناسایی منابع خاک، برآورد توان تولیدی خاک ها، پایش کیفیت منابع خاک و آب و مدیریت تغذیه در اراضی زراعی، باغی و گلخانه ای برای دستیابی به افزایش تولید در واحد سطح، بهبود کیفیت محصولات کشاورزی، حفظ محیط زیست و ارتقاء سطح سلامت جامعه و ارائه راهکارهای حل این معضلات فعالیت نموده است. هم چنین این بخش مدیریت فنی ایستگاه تحقیقات شوری، زهکشی و اصلاح اراضی رودشت را نیز به عهده دارد و جهت پشتیبانی انجام طرح های تحقیقاتی و بررسی نمونه های ارسالی به این بخش دارای آزمایشگاه های تجزیه آب، خاک، گیاه و کود می باشد.
وظایف و توانمندی های بخش
ـ انجام مطالعات به منظور شناسایی و طبقه بندی خاک ها و ارزیابی اراضی استان و بستر سازی برای سیاستگذاری و برنامهریزی علمی مسوولان و مدیران اجرایی استان در راستای بهرهوری صحیح و اصولی از منابع خاک و آب در زمینه تولید پایدار محصولات کشاورزی
ـ تعیین استعداد و قابلیت اراضی در راستای طرح آمایش سرزمین برای مصارف گوناگون توسعه شهری، صنعت، کشاورزی و منابع طبیعی و حفظ کاربری اراضی مستعد کشاورزی، تناسب اراضی و ارائه الگوی کشت منطقهای
ـ ساماندهی اطلاعات خاک به روش رایانه ای (GIS) و پهنهبندی اراضی
ـ انجام تحقیقات در زمینة افزایش توان حاصلدهی خاک ها از طریق ارائه راهکارهای مناسب جلوگیری از کاهش مواد آلی خاک های حاصل خیز و افزایش مواد آلی خاک های ضعیف (توانمند سازی خاک برای تولید با کمیت و کیفیت مطلوب) و تغذیة بهینه گیاه و غنیسازی محصولات کشاورزی در مزرعه، ایجاد امنیت و سلامت غذایی برای جامعه
ـ انجام تحقیقات در زمینه مواد آلاینده خاک و آب و ارائه روش های مناسب برای جلوگیری و یا رفع آلودگی خاک و آب استان
ـ انجام تحقیقات در زمینة روابط خاک و آب و گیاه و تعیین بازده آبیاری در روشهای مختلف آبیاری و افزایش کارآیی مصرف آب
ـ انجام آزمایشهای فیزیکی و شیمیایی بر روی نمونههای آب و خاک و تجزیه گیاه، تفسیر نتایج و توصیه کودی
ـ ایجاد ارتباط با سازمان ها و مراکز اجرایی و تولیدی کشاورزی به منظور آشنایی با مشکلات و مسایل موجود در زمینة خاک و آب و ارائه راهکارهای اجرایی برای حل مشکلات و تعیین خط مشی و برنامهریزی اجرای طرح های تحقیقاتی کاربردی در زمینة مربوط
ـ توانمندسازی محیط بیوشیمیایی خاک از طریق تحقیق و شناسایی ریز جانداران آزادزی و مفید، همزیست و یا همیار با ریشه گیاهان جهت افزایش قابلیت جذب عناصر غذایی برای گیاه و تثبیت بیولوژیکی ازت به منظورکاهش مصرف کودهای شیمیایی
بررسی و ارائه راهکارهای استفاده از آب های نامتعارف در کشاورزی (شور و سدیمی، زهآب-ها، فاضلاب ها و پساب های شهری و صنعتی)
ـ اصلاح خاک های شور ـ سدیمی و مدیریت پایدار اراضی
ـ مدیریت تولید محصولات در شرایط خشک سالی و تنش (محدودیتهای شوری و خشکی)
ـ بستر سازی و عملیاتی نمودن کشاورزی دقیق (آزمون خاک) و ارائه روش های نوین علمی جهت افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی و افزایش بهرهوری منابع تولید
گروه های تحقیقاتی بخش
گروه تحقیات تشکیل، طبقه بندی و شناسایی خاک
ـ تعیین پراکنش و خصوصیات خاک های کشور و رده بندی خاک ها تا پایین ترین سطح
ـ برنامه ریزی و نظارت بر مطالعات خاک شناسی در کشور شامل تهیه نقشه های خاک شناسی و طبقه بندی اراضی دشت های کشاورزی کشور در مقیاس های اجمالی، نیمه تفصیلی و تفصیلی و در سطوح ملی، منطقه ای و محلی
ـ انجام روش های نوین انجام مطالعات خاک شناسی شامل روش های ژئوپدولوژی و
نقشه برداری رقومی خاک بر مبنای انجام مطالعات خاک شناسی
گروه تحقیقات ارزیابی اراضی
ـ تعیین روش های استاندارد ارزیابی اراضی برای تناسب اراضی در کشاورزی و منابع طبیعی
ـ مطالعه و تهیه نقشه های قابلیت استعداد و تناسب اراضی در سطوح ملی و منطقه ای در مقیاس های مختلف
گروه تحقیقات حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه
ـ شناخت و پایش وضعیت حاصلخیزی خاک ها وضعیت تغذیه ای محصولات زراعی و باغی
ـ همگانی کردن آزمون خاک
ـ ارتقاء مواد آلی خاک های کشور
ـ مدیریت حاصلخیزی خاک در سیستم های کشاورزی حفاظتی در شرایط ایران
ـ مدیریت حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه در مقابله با تنش های زنده و غیرزنده
ـ کارایی مصرف کود و بهینه سازی مدیریت تغذیه محصولات زراعی، باغی
ـ مدیریت حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه با هدف تولید محصول سالم، غنی سازی و حفظ محیط زیست
ـ مدیریت حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه در راستایی امنیت غذایی منطقه و کشور
گروه تحقیقات بیولوژی خاک
ـ شناسایی، مدیریت و استفاده از پتانسیل های بیولوژیک خاک برای افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات، افزایش مقاومت گیاهان به تنش های زنده و غیرزنده
ـ کاهش مصرف کودهای شیمیایی، افزایش کارایی کودهای شیمیایی با مصرف همزمان کودهای زیستی، آلی و شیمیایی
ـ حفظ سلامت خاک، زیست پالائی و مساعدت برای توسعه دانش، صنعت و تکنولوژی کودهای زیستی و آلی در کشور
گروه تحقیقات آبیاری و فیزیک خاک
ـ تعیین مدیریت مناسب آبیاری محصولات مختلف با تأکید بر محصولات جدید و استفاده از سیستمهای آبیاری تحت فشار موجود در دنیا
ـ بررسی روشهای افزایش کارایی مصرف آب (WUE) در گیاهان زراعی و باغی
ـ بررسی روابط متقابل آب و کود به منظور تعیین میزان مصرف بهینه
ـ بررسی خصوصیات فیزیکی خاک و راهکارهای بهبود آن و بررسی مواد جدید اصلاحکننده خصوصیات فیزیکی خاک
ـ تعیین توابع تولید (آب ـ محصول) و تعیین حساسیت مراحل مختلف رشد گیاهان به تنش خشکی
ـ تهیه مدل راهنمای آبیاری (تعیین دور و عمق آبیاری) برای محصولات مختلف استان
ـ معرفی روشهای مناسب آبیاری گیاهان زراعی و باغی
ـ ارائه روشهای نوین برای افزایش کارایی مصرف آب (WUE) در گیاهان مختلف
ـ ارائه راهکارهای بهبود خصوصیات فیزیکی خاک در ارتباط با آبیاری
ـ تعیین برنامه آبیاری محصولات زراعی و باغی با هدف مصرف بهینه آب در شرایط محدودیت منابع آب (کمآبیاری)
ـ تحقیقات در زمینة کود آبیاری (Fertigation) با تأکید بر مصرف کود در سیستم آبیاری قطرهای در باغها
گروه تحقیقات اصلاح خاک و مدیریت پایدار اراضی
ـ تعیین مناسبترین مواد اصلاحکننده خاکهای شور و قلیایی و قلیا در شرایط مختلف و امکان اصلاح بیولوژیکی این قبیل اراضی
ـ تحقیق در زمینة مسائل زهکشی اراضی ماندایی و زهدار
ـ تهیه نقشه یا دستورالعملهای لازم در زمینة مسائل زهکشی خاک و استفاده از مواد مختلف اصلاحکننده در بهسازی خاک و اراضی
ـ بررسی تأثیر سیستمهای مختلف مدیریت زراعی در تخریب خاک و تغییر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی آن
ـ بررسی نقش عملیات خاکورزی و تعیین سهم آن در تخریب اراضی زراعی و معرفی روشهای مختلف مدیریت خاکورزی پایا
گروه تحقیقات گلخانه ای
ـ مکان یابی و شناسایی مدیریت (بستر،تغذیه، آبیاری،...) در گلخانه های استان اصفهان
ـ معرفی بستر های مناسب کشت در سیستم های گلخانه ای
ـ تعیین الگوی توصیة کودی محصولات در سیستم های گلخانه ای
ـ تعیین شیوه مناسب تغذیه محصولات در سیستم های گلخانه ای
ـ تعیین نیاز آبی محصولات در سیستم های گلخانه ای
ـ برنامه ریزی مناسب آبیاری محصولات در سیستم های گلخانه ای
عملکرد پژوهشی 1403
