بانک بذر

بانک بذر مجموعه‌ای است که به جمع‌آوری، نگهداری و حفظ گسترده انواع مختلف بذرهای گیاهی می‌پردازد تا حفظ و در دسترس قرار دادن منابع ژنتیکی گیاهی برای نسل‌های آینده تضمین شود. این امکانات نقش حیاتی در حفاظت از تنوع ژنتیکی گیاهان ایفا می‌کنند که برای حفظ امنیت غذایی جهانی، تنوع زیستی و کشاورزی پایدار ضروری است. بانک‌های بذر برای حفظ مواد ژنتیکی انواع مختلف گیاهان تأسیس می‌شوند. آن‌ها با جمع‌آوری بذرها از جمعیت‌های مختلف گیاهی، آنها را تحت شرایط کنترل شده ذخیره و به طور دوره‌ای آزمون توانایی زیستی آنها را انجام می‌دهند تا حفظ بلند مدت بذرها را تضمین کنند.

واحد تکنولوژی بذر بخش تحقیقات منابع طبیعی از سال 1371 با درک لزوم حفاظت از منابع ژنتیکی گیاهی استان شروع به تحقیق در زمینه تکنولوژی بذر و تشکیل بانک ژن همراه با جمع آوری بذر گونه‏های گیاهی مرتعی، جنگلی، دارویی و بیابانی نمود. در این راستا برنامه‏ریزی همه جانبه‏ای برای حفاظت ذخایر توارثی گیاهی در بانک ژن (حفاظت خارج از محل رویشگاه) انجام شد.

بانک ژن مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان یکی از مجموعه های با ارزش استان محسوب می شود که طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ تجهیز و به محل جدید منتقل شده است. این مجموعه مجهز به دو سردخانه است که 4 و 18-درجه سانتی گراد سرمایش دارد. تاکنون بیش از ۲۰۰۰ نمونه بذر از گونه‌های مرتعی و ارزشمند استان اصفهان از جمله برخی از بذور انحصاری ایران در آن جمع‌آوری و نگهداری می­شود که متعلق به 48 خانواده و 240 جنس است.

بطور کلی هدف اصلی بانک ژن حفاظت از تنوع ژنتیکی و تنوع زیستی و کمک به پژوهشگران و محققان است که با تمرکز بر گیاهان انحصاری و گیاهان در معرض خطر انقراض انجام می شود. با توجه به اینکه این گیاهان جزء ذخائر ژنتیکی کشور محسوب می شوند حفظ تنوع ژنتیکی آنها ضروری است. بطور کلی، بانک‌های بذر نقش مهمی در حفظ تنوع گیاهی و مهار تهدیدهای بالقوه برای گونه‌های گیاهی ایفا می‌کنند. تلاش‌های مداوم آنها برای آینده سلامتی اکوسیستم‌ها، کشاورزی و جامعه بسیار مهم است.

در مجموع جمع آوری بذر، شناسایی و ارزیابی بذور، ثبت اطلاعات بذور و مراقبت از بذور جمع آوری شده از جمله فعالیت های بانک بذر است.